Monday, March 23, 2009

US unveils US$500 bln dollar bank clean-up, markets soar

WASHINGTON, March 23, 2009 (AFP) - The United States unveiled a 500-billion-dollar programme to rid troubled banks of their bad assets, winning immediate approval from investors on Monday as stock markets soared.

US Treasury Secretary Timothy Geithner wrote in The Wall Street Journal that the initiative would set up a market for troubled loans and securities, freeing up banks to lend again.

In another positive development, President Barack Obama also said he could see 'flickers of hope' for the recession-hit US economy and expressed cautious optimism over a quick recovery. 'Well, we're already starting to see flickers of hope out there,' Obama told CBS's '60 Minutes.'

'Now there's a potential silver lining, which may be that things are so accelerated now, the modern economy is so intertwined and wired, that things happen really fast - for ill, but things may recover faster than they have in the past,' he added.

Markets cheered the latest news from the United States, with Japan's Nikkei index closing up 3.39 percent at a nearly two-month high on the back of the banking plan.

Sydney was up 2.4 percent and Hong Kong was more than three percent higher at lunch.

'It's certainly taken me by surprise, I thought we might be up but not by 80 points,' said Burrell Stockbroking associate Peter Wright in Sydney.

Geithner was set to unveil further details of the asset-cleaning plan later on Monday as Washington steps up its fight against the worst downturn in decades.

He wrote that the programme could eventually expand to one trillion dollars, 'which is a substantial share of real-estate related assets originated before the recession that are now clogging our financial system.'

The programme will use official funds to mobilise capital from private investors, with the government and private sector sharing the profits and risks. Funds will be open to all investors, including pension funds.

'Over time, by providing a market for these assets that does not now exist, this programme will help improve asset values, increase lending capacity by banks, and reduce uncertainty about the scale of losses on bank balance sheets,' Geithner wrote.

Last week the US Treasury said it would pump one trillion dollars of credit into its financial markets, earning an initially positive response before worries over possible inflation pushed down Wall Street on Friday.

A note of warning also came from Japan on Monday, where a government survey showed business confidence among top executives was at its lowest level in five years.

The gloomy snapshot showed that companies plan to slash their investment to weather the country's worst economic crisis since World War II.

'Amid the global economic slump, the Japanese economy is worsening rapidly and is in a severe situation,' a finance ministry official said.

In South Korea, the government and ruling party agreed on an extra budget worth 28.9 trillion won (20.5 billion dollars) to pull the economy back from the brink of recession.

A spokesman for the Grand National Party said the extra spending aims to lift economic growth by 1.5-2.0 percentage points, create about 550,000 new jobs and to offer tax cuts of about 11 trillion won.

Elsewhere, Australian flag-carrier Qantas is planning to slash 100 senior executive jobs in response to the slump in global air travel, the Australian Financial Review reported, citing unnamed senior sources.

Sunday, March 1, 2009

World Oil Price - OPEC Basket price




Saturday, February 28, 2009

Ex-government must take responsible for the situation of Maldives

މިއީ ހަވީރުނޫހުގެ 26 ފެބްރުއަރީ 2009 ދުވަހު ޝާއިއުކޮށްފައިވާ 'ކުރީގެ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓަރުގެ....' އިންޓަވިއުއަށް އަޅުގަނޑު ލިޔެ، އެދުވަހުގެ މެންދުރު ކުރީގެ ވަގުތެއްގައި ޕޯސްޓްކުރި ކޮމެންޓެކެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ލަފައިގާ މިކޮމެންޓް އެހެންކޮމެންޓް ތަކާއެކު ހިމަނާފައި ނުވަނީ މިކޮމެންޓަކީ ތަންކޮޅެއް ހަގީގަތާ ގާތްކުރާ ކޮމެންޓަކަށް ވީމައެވެ. އެއާއިއެކު ޖަލީލު ދައްކަވާފައި ހުރި ވާހަކަތަކަށް ތާއީދުކޮށްފައި ނެތީމައެވެ.


ޖަލީލުއެވެ. މި ދިވެހި ގައުމު ދަރަނިވެރިވެ މިހިސާބައައް އައުމުގައި ބައެއްގެ އިހުމާލު ވާކަން ގަބޫލު ކުރައްވާށެވެ. ވޭތުވެދިގު މާޒީގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި ފަރާތާއި އެވެރިކަމުގައި ފިނޭންސް މިނިސްޓަރުކަމާއި ޓްރޭޑް މިނިސްޓަރުކަމާއި އެހެން މިނިސްޓްރީތައް ހިންގެވި ފަރާތްތައް ޒިންމާވާން ޖެހެއެވެ. ގައުމު މިހިސާބަށް ދިއުމުގައި އެމީހުންގެ އިހުމާލި ނިހާޔަތައް ބޮޑެވެ. މި ގައުމު ދަރަނިވެރި ކުރުވީ އެމީހުންކަން ޔަގީނެވެ.


ތިޔަބުނާ ފިޔަވަޅުތައް މިގައުމުގައި ތިޔަބޭފުޅުން އެޅުއްވީމުތޯއެވެ. ޖަލީލުއެވެ. ތިޔަވާހަކަ ދެއްކެވީމާ އަޅުގަނޑުމެން ލަދުގަނެއެވެ. ތިޔަވިދާޅުވާގޮތައް ފަގީރުން ޕޮރޮޓެކްޓް ކުރެއްވިންތޯއެވެ. ............ (އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ސަލާމަތައްޓަކައި ނަން އުނިކުރެވިފައި) މިފަދަ މުއްސަނދިން ހިމާޔަތް ކުރުންނޫން ކަމެއް ތިޔަ ބޭފުޅުން ކުރެއްވީމުތޯއެވެ. ގައުމަށް ލިބުނުހާ ފައިސާއެއް މިބުނާ މީހުންނަށް ބަހާ ހުސްކުރީ ތިޔަ ވިދާޅުވާ ސްޓެބިލިޓީ މީންސް ބައްލަވައިގެން ހެއްޔެވެ. އެހެން ބަޔަކު ކަމެއް ކުރާތަން ފެނުނީމާ އަދިވެސް ހަޖަމު ނުކުރެއްވެނީ ދެއްތޯއެވެ. ތިޔަބޭފުޅުންގެ ފިޒިކަލް ޕްލޭން ކަރުދާހުގައި ލިއުއްވާފައި އޮތީ އެހެންމީހުންނަށް އޮޅުވާލުމަށްޓަކައި ލުބޯހުތުގައި ޖައްސަވައިގެންނެވެ.


މިހާރުގެ ސަރުކާރުން ބޭރުމީހުން ކައިރިއަށްގޮސް ސަލާންޖަހަން މަޖުބޫރު ކުރުވީ ދިގު މާޒީގައި ސަރުކާރު ހިންގުވި ފަރާތްތަކެވެ. އެހެން ނޫނަސް ވޭތުވެދިޔަ ސަރުކާރުވަނީ ދައުލަތައް ލިބުނުހާ ފައިސާ ބޭކާރު ގޮތުގައި ޚަރަދުކޮށް ގައުމު ދެފުށުން ދޮވެލައިފައެވެ. ޖަލީލުއެވެ. ކޮނުނު ކޮނުނުހެން ފަސްގިނަވުން ނޫން އެހެންކަމެއް ނުވާނެއެވެ. ދިވެހިން މަޅިއަށް ފެތުނީ ޖަލީލުމެން ގެންގުޅުއްވި ދެއުޅިއެއްނުވާ ސިޔާސަތުގެ ސަބަބުންނެވެ.


ބަލަގަ މުސާރަ ބޮޑުކުރަންވެސް ޖެހެއެވެ. ޖަލީލުމެން ކަންކަން ކުރެއްވި އިރުގައި ރަނގަޅު މާލީ ސިޔާސަތެއް ނުގެންގުޅުއްވީމާ ގައުމަށް ވާނެ ހުރިހާ އެއްޗެއް މިހިރަގެން ވަނީއެވެ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަދި މުސްތަގުބަލް ރަނގަޅުވާނެއެވެ. އެކަމަކު ޖަލީލުމެން ޖައްސަވާފައިހުރި މަޅިކިތަކުގެ ސަބަބުން ދުވަސްނަގާނެކަން ގަބޫލުކުރައްވާށެވެ.


ޖަލީލުއެވެ. ތިޔަވިދާޅުވާ ވާހަކަތަކުގައި އޮއްޓަރެއް ނެތެވެ. ފޮތްއަލަމާރިއެއް ހުއްޓަސް އަދި މުޅިން ނުފުދެއެވެ. ތިޔަވިދާޅުވަނީ ނިމިގެންދިޔަ ސަރުކާރުގައި އުޅުއްވި ބޭފުޅުން ނޫނިއްޔާ މިގައުމުގައި މީހުން ނެތީކަމަށް ހެއްޔެވެ. އެބޭފުޅުން ނިޔާވީމާ ގައުމު ވަތުބަތާނައަށް ޖަހާފައި ދެންތިބީން ހަމަ ތިބެންވީކަމަށް ދެއްތޯއެވެ. ހަމަހިލާ އެހެނެއް ނުވާނެއެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެންވެސް އެބަ ތިބީމުއެވެ.


ބަލަގަ ޑޮލަރުކަންތައްވެސް ކުރިމަތިވީ ކުރީގެ ސަރުކާރުގެ ތިޔަބުނާ ދޯހަޅި މާލީ ސިޔަސަތުގެ ސަބަބުންނެވެ. 2006 ވަނަ އަހަރު 220 މިލިއަން ހުރީތީ ފަހުރުވެރިވާކަށް ނުޖެހެއެވެ. ހަގީގަތުގައި މިގައުމުގެ ކަންކަން ރަނގަޅަށް ގެންގޮސް ޖަލީލުމެން އިހްލާސްތެރިނަމަ 220 މިލިއަންގެ އެތައް ގުނައެއް ރިޒާވުގައި ހުރީހެވެ. މިހާރުދެން އަމިއްލަފުޅަށް ނާގާބިލް ކަމުގެ ވާހަކަވެސް ތިޔަ ވިދާޅުވެވުނީއެވެ. ގައުމު 40 ޕަސެންޓް ފަގީރުވީ ކުއްލިއަކަށް މިއަދު ހެއްޔެވެ. އެކަމުގެ ޒިންމާ ނަންގަވަންވެސްވާނީ ތިޔަބޭފުޅުން އުޅުއްވި ސަރުކާރުގެ މިނިސްޓަރުންނެވެ.


އަދި ރާއްޖެ އެއްފަސްކުރަން ވޭތުވެދިޔަ ތިރީސް އަހަރު ދުވަހު ރަނގަޅު ޕްލޭނެއްގެދަށުން ގެންދެވިނަމަ މާފިލާފުށި އެހާލުގައި ފަނަރަ، ވިހި އަހަރުވަންދެން ނޯތީހެވެ. ވޭތުވެ ދިގުމާޒީގައި އެއްފަސް ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އުޅުއްވީ ފަސް އެއްކުރެއްވުމުގައެވެ. ދެން ބަޔަކު ރަނގަޅަށް ކަމެއް ކުރެއްވީމާ އަދި ތިޔައީ ޑިމޮކުރަސިއެއްނޫނޭ ތިމަންނާމެން ގަބޫލެއް ނުކުރަމޭ ވިދާޅުވާނޭކަން އެނގެއެވެ. އެއީ އިންސާނީ ފިތުރަތެވެ. ބާރުތައް އަތުން ބީވެގެން ދިޔައިމާ އެބާރު ހޯއްދަވަން ތަފާތު މަޅިތައް ޖައްސަވާނެއެވެ. ފިކުރީ ހަނގުރާމައަކީ އޭގެ މައިގަޑު ބައެވެ. –ޔައްޔިބް ޝަހީމް-

Wednesday, February 25, 2009

Don’t let this nation defeat....,

ހުރިހާ އެންމެން ހިހްތިޖާޖުކޮށްގެން ގައުމަށް ކުރިއެއް ނުލިބޭނެ.


ޠައްޔިބް ޝަހީމް


ކަންކަން ލިބިގަތުމަށާއި ކަންކަން ޙާޞިލް ކުރުމަށް އެއްވެސް އިންސާނަކަށް ވަކި މިވެނި ވަރެކޭ ކިޔާފަ ހުދޫދެއް ކަނޑައެޅިފައެއް ނެތެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ އެއްވެސް އިންސާނެއްގެ ހިތަކީ ފުރޭނެ އެއްޗެއްވެސް ނުމެ ނޫންމެއެވެ. އެހެންނަމަ ދެންހެވޭ ކިޔައިފައި އެމެރިކާގެ މަޝްހޫރު އިންވެސްޓަރ ވާރނަރ ބްފެޓް އާއި މެކްސިކޯގެ ބިލިއަނަރ ކާލޮސް ސްލިމް ހެލޫ އާއި މައިކްރޯ ސޮފްޓްގެ ވެރިޔާ ބިލްގޭޓްސް އާއި ދުނިޔޭގައި ދަނގަޑު އެންމެ ގިނައި އުފައްދާ ފެކްޓްރީގެ ވެރިޔާ އިންޑިޔާގެ ލަކްޝަމީ މިޓެލް އާއި އިނޑިޔާގެ މުކޭޝް އަންބާނީ އާއި އަނިލް އަންބާނީ އާއި ސްވިޑްންގެ މަޝްހޫރު ވިޔަފާރިވެރިޔާ އިނގްވާރުގެ އާއިލާ އާއި އިމާރާތް ކުރުމުގެ ސިނާއަތުގައި އިންވެސްޓް ކުރަމުންދާ އިންޑިޔާގެ ކޭޕީ ސިންގ އާއި ދުނިޔޭގެ އެލްމެނިއަން އުފައްދާ އެންމެ ބޮޑު ޚާރުޚާނާގެ ވެރިޔާ ރަޝިޔާގެ އޯލްގް ޑެރިޕާސްކާ އާއި ޖަރުމަނު ވިލާތުގެ ކާލް އަލްބްރެޗް ފަދަ ފައިސާ އޮހެމުންދާ މީހުންގެ ހިތްވެސް އޮންނާނީ ފުރިފައެވެ. އަދި މިއަދު އެފަދަ ބިލިއަނަރުން ތިބޭނީ އެމީހުންގެ އަރާމު ދާންމަތީގައި ދެކޮޅަށް ދެކަންނެޔޮ ލައިގެން ފައިން އޮޑީގެ ހުންގާނު ހިފާލަހިފާލައެވެ. މިދެންނި ދިހަ ފަރާތުގެ އެވްރެޖް މިލްކިއްޔާތަކީ މީހެއްގެ މައްޗަށް 42 ދެ ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ އެހެންނަމަވެސް ފައިސާ މަދުވެގެން ހިތްނުރުފިގެން އަދިވެސް ހޯދަނީ އެވެ. ނުވިތާކަށް މިވެނި އަހަރަކު މިވެނި ވަރެއްގެ ގެއްލުމެއް ވެއްޖެއޭ ކިޔާ މުޅި ދުނިޔެއަށް އިއުލާންވެސް ކުރަމުން ގެންދަނީއެވެ. ތެދެކެވެ އިންސާނުންގެ ހިތަކީ ދުވަހަކުވެސް ފުރޭނެ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އުމަރު އައްޔާރުގެ ސުންބުއްޔަށް ވުރެވެސް ހާލު ބޮޑުވާނެއެވެ.


ބުނަން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ ދުނިޔޭގެ ބޮޑަތި މަހުޖަނުންގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ މިލޮބުވެތި ގައުމުގެ އިގްތިޞާދާއި އާއްމު ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތާއި ފުދުން ތެރިކަމުގެ ހާލަތުގައި ގައުމު ފެތި ގެނބެމުންދާ އިރު ގައުމު ނަގަހެއްޓުމަށް އަތް ގުޅާލަންވީ ވަގުތު، އެބަޔަކަށް ގައުމު އެންމެ ބޭނުންވެފައިވާ ވަގުތު، މުޖުތަމައުގެ މަސްލަހަތައް ނުބަލާ ތިމާގެ އަމިއްލަ މަސްލަހަތައްޓަކައި މަދަނީ ބަސްނޭހުމުގެ ރޯގާއަށް ތިމާ ޖާމީނުވެގަންނަ ވާހަކައެވެ. މާއްދީގޮތުންނާއި ދުނިޔަވީގޮތުން ގައުމު ކުރިއަށް ގެންދަން ތިބި ބައެއް ފަރާތްތައް ނަފްސާނީ ޝިކާރައަކަށްވެ ގާފިލް ވަމުންދާވަހަކެވެ. ފަރުދީ ވާޖިބް ހަނދާނެތި ތިމާގެ އަމިއްލަ ވަގުތީ ފައިދާ އިސްކުރެވޭ ވާހަކައެވެ. ތިމާއަޅާ ކޮންމެ ފިޔަވަޅަކުން ގައުމަށް އެކަމުގެ އެދެވޭ އަސަރާއި ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރާނެ ވާހަކައެވެ. އިހްތިޖާޖް ކުރަމީހުންނޫނަސް ވަޒީފާއާއި އާމްދަނީ ނުލިބޭ އެތައް ބައެއް އުޅޭ ވާހަކައެވެ. މިއަދުގެ ގައުމުގެ ދަރިންނާމެދު ގައުމު ލަދުގަންނަމުންދާ ވާހަކައެވެ. ހުރިހާ އެންމެން އިހްތިޖާޖް ކުރަންވެއްޖެނަމަ ގައުމަށް ކުރިއެރުން ނުލިބޭނެ ވަހަކައެވެ. މި ދިވެހިރާއްޖެ އާއި ރާއްޖޭގެ އިޖްތިމާއީ ރޫހް ހަލާކުވިޔަދުނީ ގައުމު ސަލާމަތްކުރުމަށް އަތްގުޅާލަންވީ ވާހަކައެވެ.


އަޅުގަނޑުމެން ގައުމުގެ ހާލަތު ފުންވަޅުގަނޑެއްގައި ވަނިކޮށް ސަރުކާރު މުވައްޒަފުންގެ ޝަކުވާއަކީ ސަރުކާރުގެ މުސާރަތައް ކުޑަކަމުގެ ވާހަކައެވެ. އަމިއްލަ ކުންފުނިތަކަށްވުރެ މުސާރަ ކުޑަވެ، ލިބޭ އެއްޗަކުން ނުފުދޭ ވާހަކައެވެ. ހަގީގަތެކެވެ. މުސާރައާއި އެލަވަންސް ކުޑައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތަކީ މުސާރަޔާ އެލަވަންސް ކުޑަވިޔަސް ބޮޑުއެއްޗެއްވެސް ދެވޭނީ އަތުގައި އެއްޗެއް އޮވެގެންނެވެ. ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތަކު އެފެންވަރު ނެތްކަން ގައިމެވެ. މިގައުމަށް ލިބުނު ފައިސާއެކޭ ހުދުކާފޫރޭ އެއްގޮތެވެ. އަލަމާރިއަށް ލާފައި އަނެއް ދުވަހު ބަލައިލާ އިރު އެކައްޗެއްވެސް ނޯވެއެވެ.


އެފަދަ ދަށުގައި ދައުލަތުގެ ޚަޒާނާ އޮތްއިރު ގައުމުގެ އިގްތިޞާދު މަޑުޖައްސުވާލައިފައި ނަމަވެސް މުވައްޒަފުންގެ ޝަކުވާ އަޑުއަހާ މުސާރައަށް ހެޔޮބަދަލެއް ގެނެސްފިއެވެ. މިދެންނެވި ބަދަލުތައް ގެނެސްފައިވަނީ ކުރީގެ ސަރުކާރުގެ ކަންތައްތަކާ ޚިލާފަށް އޮނިގަނޑެއް ތެރެއިން ވަކި އުސޫލެއްގެ މަތިންނެވެ. އަމިއްލަ ކުންފުނިތަކުގައި އުޅޭ މީހުންނަށް ލިބޭ އާމްދަނީއަށް ވުރެ މިހާރު ޔަގީނުންވެސް ރަނގަޅެވެ. އެކަމު އެގޮތްވެސް ކަމަކު ނުދިޔައެވެ. އެއްކަލަ ހިތެއް ނުފުރުނެވެ. އެކަމަު ހަދަންވީ ގޮތެއްވެސް ބުނެއެއް ނުދެވެއެވެ. ބޮޑާހޭކުމާއި މަދަނީ ބަސްނޭހުމުގައި ގައުމު އޮޔާލަން މަސައްކަތް ކުރެވެނީއެވެ. ކަންކަން ވާހަކަދައްކައިގެން ހައްލު ކުރުމަށް ފުރުބަތު ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި އަމިއްލަ ފަރުދީ އިމްތިޔާޒު ކުރިއަށް ނެރެވެނީއެވެ.


ގައުމުގެ ދަރިންނެވެ. ގައުމުގެ ކަންކަން އިސްލާހީ މަގަށް އެޅުވުމަށް ކުރެވެމުންދާ މަސައްކަތުގައި ހިސާބެއްގެ ކޮށިކަމެއް ހުރުމަކީ އެންމެ އެކަށިގެންވާ ކަމަކެވެ. އެހެނީ ބައެއްގެ އިހުމާލުން ކަމުގައިވިއަސް ނުވިއަސް ކުރިން މިގައުމުގެ އިދާރީ ހިންގުމުގެ އޮނިގަނޑުގައި އޮތީ އެމީހަކު ބޭނުން ގޮތަކަށް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ބައްޓަން ކުރެވިފައެވެ. އަމިއްލަ ބާލީހަށް ބަންޑާރަ ކަފަ އަޅާގޮތަށެވެ. މުސާރަތަކާއި އިނާޔަތްތައް ދެވިފައި ހުރީ މީހާގެ ކުލަޔަށާއި ސިފައަށް ނުވަތަ މީހާގެ ހައިބަތައް ބަލައިގެންނެވެ. ހަކުރު ދެންނާ ބޮޑުބޭބެ އުސޫލުންނެވެ. އެއްވެސް އުސޫލެއް ހަމައެއް ނެތެވެ. ގައުމަށް ލިބޭ އާމްދަނީ ހިތުހުރި ގޮތަކަށް ބޭނުން ކުރުމުގެ ސަގާފަތެއް އަށަގަންނުވާފައެވެ. މިހިރިމިހިރި ކަންކަމަކީ މިގައުމުގެ ރައްޔިތުންނަށް ވަންހަނާވެފައިވާ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ ހާލަތެއްގައި ގައުމުވަނިކޮށް އޮބައި ބާއްވައިގެން ގާނޫނު އަސާސީ އިސްލާހު ކުރުމަށްފަހު 30 އަހަރުގެ ސަރުކާރު މާޒީއަށް ދޫކޮށް ދިޔައިރު އޮތީ އެހެންބަޔަކު އައިސް ވޮށުފިލައި އަޅާގެން ކިޔަވަދީފާނެކަމަށް ވެލި ދޮލަނގުވެސް ބަންޑުންޖަހާފައެވެ.


ގައުމަށް ކަމެއް ތައާރަފް ކުރަން ބޭނުންނަމަ އަލުން މިޖެހެނީ ދޮލަނގަށް ވެލިއަޅާއިގެން ވޮށުފިޅާ އަޅާދޭށެވެ. އަލުން ބަލުން އޮނިގަނޑުތައް ރާވާ ހަމަޖައްސާށެވެ. މުސާރައާއި އިނާޔަތްތައް މުތާލިއާކޮށް މުރާޖައާ ކުރާށެވެ. މަގާމުތަކަކީ ކޮބައިކަމާ މުސާރައަކީ ކޮބައިކަން މިޖެހެނީ ދެނެގަންނާށެވެ. މިހުރިހާކަމެއް ހަމަޖައްސަމުން ގެންދާއިރު ގައުމުގެ މާލިއްޔަތުގައި ހުރި ވަރެއްވެސް ދެނެގަންނަން ޖެހެއެވެ. މިހާރުވެސް އުޅެން މިޖެހެނީ ނުފޯރާފޮތިން ފޫގަޅައިގެންކަން ދަންނަން ޖެހެއެވެ.


ގައުމަށް ހެޔޮބަދަލު ގެނެވުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ދަނޑިވަޅުގައި ހަމަ އެކައްޗެކޭވެސް ހިތައްނާރާ ގައުމީ ވާޖިބާއި ފަރުދީ ވާޖިބު ހަނދާން ނައްތާލާފައި ހިތާދެކޮޅަށްނަމަވެސް ނިމިދިޔަ ސަރުކާރަށްވުރެ ހާލުބޮޑޭ ކިޔާ އަދި މީކަމުދާކޮތެއް ނޫނޭ ބުނެ، ހުކުރު ދުވަހު ހުރިހާ މުދިމުންނާ ޤުރުއާން ކިވައިދޭ މީހުން ހަޅުތާލުކޮށް މަދަނީ ބަސްނޭހުން ފަށަންވީހެއްޔެވެ. މަށަށް މަގޭދަރި ނުކިޔެވިއަސް ހެޔޮވެގެންނެވެ. ހޮނިހިރު ދުވަހު ހުރިހާ މަސްވެރިންނާއި ދަނޑުވެރިން މަސައްކަތައް ނިކުތުން މަނާވެގަންނަން ވީއެވެ. ލައިގެން ކާނެ އެއްޗެހި ހިފައިގެސް ސަރުކާރުން އަންނާނެ ބުނެފައެވެ. އާދީއްތައިންފެށިގެން ކިޔަވާދިނުމުގެ ދާއިރާ ބަންދު ކުރަންވީއެވެ. އެކަމަކު ތިމަންނާމެންމީ ގައުމުގެ ދަރިން ބިނާކުރާމީހުންނޭ ބުނަމުންނެވެ. ހޯމައިން ފެށިގެން ޓުވަރިޒަމް ދާއިރާ ހަޅުތާލު ކުރަންފަށަންވީއެވެ. ޓުވަރިޒަމްގެ ރަންބިސް މަމެން ނުނިކުތަކަސް ރައީސް އޮފީހާ ދިމާލަށް ލައްގާނެއޭ ގޮވަމުންނެވެ.


އަންގާރަދުވަހު ދުވަހު ސިއްހީދާއިރާއަށް ކުއްލި ޝޮކެއް އަމިއްލައަށް ލިބި ބަލި އެނދުގައި އެޑްމިޓްވެގެން ތިބެންވީއެވެ. ބައްޔަކީ އަމިއްލައަށް ރައްކާތެރިވެގަނެވޭނޭ ކަމެކޭ ކިޔާފައެވެ. ބުދަ ދުވަހުން ފެށިގެން ސަލާމަތީ އިދާރާތަކުގެ މީހުން އެމީހުންނަކަށްވެސް ސަލާމަތެއް ނެތޭބުނެ އިހްތިޖާޖް ކުރަންފަށަންވީއެވެ. ބުރާސްފަތި ދުވަހުން ފެށިގެން އަމިއްލަ ކުންފުނި ތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ އެންމެން ސަރުކާރު މުވައްޒިފުންގެ މުސާރަތައް މާބޮޑޭ ކިޔަފައި ގޭގައި މަޑުކުރަން ވީއެވެ. ދެންވެސް ބުނަންވީ މަގޭގައުމު މަގޭ ރާއްޖެ ހެއްޔެވެ. ނޫނީ މި ލޮބުވެތި ވަޠަން މިނިވަންކަންމަތީ އަބަދައްހެއްޔެވެ. އިހްތިޖާޖް ކުރުމަކީވެސް އޮންނަ ކަމެކެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ކަންކަން ކުރަންވާނީ ދެކޮޅު ބަލައިއެވެ. ތިމާނޫން އެހެން ފަރުދުންވެސް މިގައުމުގައިވެސް އުޅޭނެކަމަށް ބަލައިގެންނެވެ. މިހާރު ތިޔަ އިހްތިޖާޖް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭ މިންވަރު ކީއްކުރަން އެއްވެސް އެއްޗެއް ވަޒިފާއެއް ނުލިބޭ އެތައް ފަރުދުންނެއްވެސް އުޅެމުންދާކަން ދެނެގަންނަންވާނެއެވެ. ދުނިޔޭގައި އުޅެނީ ތިމާއެކަނި ކަމަށް ބަލައިގެންވެސް ނުވާނެއެވެ. އަނެކުންގެ އިހްސާސްތަކަށް ވެސް އިޙްރާމް ކުރަންވާނެވެ. މަތިން ދަމުން ކާޅެއް ގޮވާލިއަސް އަދި ދަރުފުނި ނަގާކަށް ނުވާނެއެވެ. އިންސާނުންނައްވިތީ ކެއްތެރިވާންވެސް ވާނެއެވެ. ހިތް ނުރުހޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު އިހްތިޖާޖު ކުރަންވެއްޖެނަމަ ތިމާގެ ނަފްސް ތިމާގެ މައްޗަށް އިހްތިޖާޖް ކުރަން ފަށާފާނެއެވެ.


ކަނލާގެސަފުން ބަދަލު ނުކުރައްވަތޭ ގައުމެއްގެ ޙާލާތެއް،

ނުވާނަމަ ގައުމުގައި ކަންތައް ބަދަލު ކުރުމުގެ ޚިޔާލާތެއް.

Tuesday, February 24, 2009

Tech news: Febot uses wind power to recharge batteries

Tech news from gizmag: Febot uses wind power to recharge batteries

February 24, 2009 We're always on the lookout for new, ‘greener’ ways of saving or renewing energy. South Korean designers Ji-yun Kim, Soon-young Yang and Hwan-ju Jeon have developed the Febot, a small, easily-assembled portable battery charger concept that harnesses the power of the wind rather than using electricity. Place a rechargeable battery inside the Febot and stick it on the outside of a window or wall, or any other outdoor surface, using the suction cap at the base of the unit.

Obviously the more wind there is the better, but it is not known how long on average the Febot might take to recharge a battery, and this concept version only holds a single battery. Other potential issues include the amount of wind that could realistically pass through the Febot given how close the propeller is to the base of the unit and how well the suction caps would hold the weight of the unit on potentially dirty outside surfaces.

The HY mini is another personal charger (for devices like iPods and mobile phones rather than batteries) that uses wind power but it also provides options for solar and mains charging.

Karen Sprey

Sauce from: gizmag

Monday, February 23, 2009

Tuesday, February 10, 2009

Seven Star Luxury Hotel ‘Maldives Presidential Suit’ in Theemuge

ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި ތީމުގެ ހަތް ތަރީގެ ހޮޓަލަކަށް ބަދަލު ކުރުން ވަރަށް މުހިއްމު.

ޠައްޔިބް ޝަހީމް

ދުނިޔޭ މަޝްރަހް އިގްތިސާދީ ނާޒުކު ދަނޑިވަޅެއްގައި ވީހިދު އަޅުގަނޑުމެން ގެ ގައުމުވެސް ވަނީ ބައެއްގެ އިހުމަލާއި އެބައިމީހުންގެ އަޅާލުން ކުޑަވުމުގެ ސަބަބުން އޮޔާލެވިފައެވެ. ދައުލަތުގެ ފަގީރުކަން އިންތިހާއަށް ދަށަށްގޮސް ގައުމަށް ލިބުނުހާ އާމްދަނީ ވީނުވީތަނެއް ނޭނގި، ޒާތެއްގެ ގިލަންވެރިކަމަކާއި ހާސްކަމެއްގެ ތެރެއަށް މިގައުމު މިވަނީ ގަސްތުގައި ވައްޓާލާފައެވެ. މިއީކީ ބަޔަކު ނޭނގިތިބެ ހިންގި ކަމަކުން ދިމާވިކަމެއް ނޫނެވެ. އަމިއްލަ ޖާހާއި އާރާއި ބާރުގަދަކުރުމަށް ހިންގަމުން ގެންގޮސްފައި އަމަލުތަކެއްގެ ނަތިޖާއެވެ. މިހިސާބައް މިގައުމު ދިއުމަށް މެދުވެރިވުމުގައި ރައްޔިތުންގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ގާފިލްކަމުގެ ހިއްސާވެސް އެބައޮތްމެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ދަތިކަމާއި އުނދަގޫކަމުގެ ތެރެއިން އަލުން އުންމީދަކާއެކު ގައުމުގެ ހާލަތު ބަދަލު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ހިނގާގެންފިއެވެ. ބައެއްގެ އަމިއްލަ އެދުމަށް ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތު ތަޅާ ދެވޮލެވިފައި އޮއްވައެވެ. އެހެންވިޔަސް އާހިތްވަރަކާއި އެކުގައެވެ. ވަޠަން އެދޭގޮތުގެ މަތިންނެވެ.

މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނަހުރި ތީމުގެއަކީ އެއްވެސް އިތުރު ޚަރަދެއް ނުކޮށް ހަތް ތަރީގެ ރޯޔަލް ހޮޓަލެއް އެއްވެސް ދަތިކަމެއްނެތި ހިންގާލެވޭނެ އިމާރާތެކެވެ. ޕްރެޒިޑެންޓަލް ސުއިޓްތަކެއްގެ ގޮތުގައި މާކެތްކޮށް ދުނިޔޭގެ މަހުޖަނުން ޗުއްޓީ ހޭދަކޮށްލުމަށް ވިއްކޭނެ ތަނެކެވެ. ބައިނަލް އަގުވާމީ ޓުވަރިޒަމް މާކެޓަށް ހުޅުވައިލާފިނަމަ ރެއެއްގެ މައްޗަށް އެތައް ލައްކަ ޑޮލަރެއް މިގައުމަށް ވައްދާދޭނެ ބޮޑު ދޮރާއްޓެކެވެ. މޯލްޑިވް ޕްރެޒިޑެންޓަލް ސުއިޓްގެ ނަމުގައި އެތަނުގައި ހުޅުވާލެވޭ ހަތްތަރީގެ އަގުބޮޑު ހޮޓަލަކީ ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު މީހުންނާއި ބޮޑަތި މަހުޖަނުން އެތަނުގައި މަޑުކޮށްލުމަށް ކިޔޫހަދާނެ ތަނަކަށް ވާނެއެވެ.

މިހާރު ރާއްޖޭގައި މިއޮތް ސަރުކާރުގެ އެންމެ މުހިއްމު ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ގަމުގެއިގްތިޞާދު އަނދަވަޅުން ނަގާ ހަރުދަނާކޮށް އަލުން އެކުލަވައިލާ އިންތިޒާމް ކުރެވެމުންދެއެވެ. މާލީ ސިޔާސަތުތައް ފާލަށް އެޅުވުމަށްޓަކައި ކަންތައްތައް ކުރެވެމުން ދެއެވެ. ރާއްޖޭގެ އާއްމު ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށާއި އެކިއެކި ވަސީލަތްތައް ތަރައްގީ ކުރުމަށް ބޭރުގެ ފަރާތްތަކުގެ އެހީތެރިކަމާއި އެއްބާރުލުން ހޯދުމަށް ކެނޑިނޭޅި މަސައްކަތް ކުރެވެމުން ދެއެވެ. ކުރީގެ ވެރިކަމުގެ އިސްރާފީ ވައްޓަފާޅިއާއި ޚިލާފަށް މިހާރުގެ ސަރުކާރުގެ ބޭކާރު ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ކަންތައްތަކެއް އެކަށައެޅި އަމަލުކުރުމަށްވަނީ ފެށިފައެވެ. ދައުލަތުގެ މާލީއްޔަތު ތަނަވަސް ކުރުމަށާއި ގައުމުގެ އުމްރަނީ، އިގްތިޞާދީ އަދި ފަރުދީ ފުދުން ތެރިކަމެއް ގެނައުމަށް މާލީ އިދާރާތަކަށް ރާއްޖެ އައުމަށް ފުރުސަތު ހުޅުވާލެވި ތަފާތު މަޝްރޫއުތަކަށް މުޅި ގައުމުވަނީ ހުޅުވާލެވިފައެވެ.

މިހާރުގެ ސިޔާސަތުގެ ދަށުން ސަރުކާރުގެ މާލިއްޔަތުން ޚަރަދު ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި އެޅުނު އެންމެ މުހިއްމު އެއްފިޔަވަޅަކީ ރައީސް ހުންނަވާ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު ބަދަލު ކުރުމެވެ. ކުރީގެ ސަރުކާރުން އިމާރާތްކޮށްފައިވާ، މިސަރަޙައްދުގެ ފެންވަރުގައިވެސް ގުނާލެވޭ، އެއިމާރާތް ކުރުމަށް ޚަރަދުވެފައިވާވަރު އެއްވެސް ކަރުދާހަކުން މިހާތަނަށް ފެންނަންނެތް، ހިތުލަފަޔަކަށްވެސް ކުރީގެ ސަރުކާރުގެ ބޭފުޅަކަށް ބުނަންނޭގޭ އަގުބޮޑު އަދި ހަމައެހެންމެ އިމާރާތް ބެލެހެއްޓުމާއި މިނޫވެސް ބޭކާރު ޚަރަދު އިންތިހާއަށްބޮޑު ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު ތީމުގޭގެ ބަދަލުގައި މުލިއާގެ އަނެއްކާވެސް ރިޔާސީ ގަނޑުވަރުގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެއްސުމެވެ.

ތީމުގެފަދަ އަގުބޮޑު ރީތި ތަހުޒީބީ އިމާރާތަކުން އެފަދަ އިމާރާތަކާއި ގުޅޭގޮތުން ދައުލަތައް އެކަށިގެންވާ އާމްދަނިއެއް ހޯދޭނެއެވެ. އެ އިމާރާތަކީ ރައީސަކު ހުންނަވާ ގަނޑުވަރުކަމަށް ނުވަނީނަމަ އެ އިމާރާތް އެންމެ އެކަށީގެނަވަނީ ރަނގަޅު އާމްދަނީއެއް ދައުލަތަށް ހޯދުމަށް ބޭނުން ކުރާ ތަނެއްގެ ގިތުގައި ހެދުމެވެ. މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނަހުރި ތީމުގެއަކީ އެއްވެސް އިތުރު ޚަރަދެއް ނުކޮށް ހަތް ތަރީގެ ރޯޔަލް ހޮޓަލެއް އެއްވެސް ދަތިކަމެއްނެތި ހިންގާލެވޭނެ އިމާރާތެކެވެ. ޕްރެޒިޑެންޓަލް ސުއިޓްތަކެއްގެ ގޮތުގައި މާކެތްކޮށް ދުނިޔޭގެ މަހުޖަނުން ޗުއްޓީ ހޭދަކޮށްލުމަށް ވިއްކޭނެ ތަނެކެވެ. ބައިނަލް އަގުވާމީ ޓުވަރިޒަމް މާކެޓަށް ހުޅުވައިލާފިނަމަ ރެއެއްގެ މައްޗަށް އެތައް ލައްކަ ޑޮލަރެއް މިގައުމަށް ވައްދާދޭނެ ބޮޑު ދޮރާއްޓެކެވެ. މޯލްޑިވް ޕްރެޒިޑެންޓަލް ސުއިޓްގެ ނަމުގައި އެތަނުގައި ހުޅުވާލެވޭ ހަތްތަރީގެ އަގުބޮޑު ހޮޓަލަކީ ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު މީހުންނާއި ބޮޑަތި މަހުޖަނުން އެތަނުގައި މަޑުކޮށްލުމަށް ކިޔޫހަދާނެ ތަނަކަށް ވާނެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގެ ބިޑަކަށް ހުޅުވާލިނަމަވެސް ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު ހޮޓެލް ޗޭނުތަކުން ޝައުގުވެރިކަމާއެކު އެއިމަރާތުގައި ހޮޓަލެއް ހިންގުމަށް އުފަލާއެކު ނަގާނެތަނެކެވެ.

އެކަށީގެންވާ ސެކިއުރިޓީއަކާއި ޚިދުމަތް ތަކަކާއެކު ތީމުގެ ހަތް ތަރީގެ ހޮޓަލަކަށް ބަދަލުކޮށްލެވިއްޖެނަމަ ދައުލަތަށާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައުމަށް މާލީ ފައިދާތަކެއް ވާނެކަން ގައިމެވެ. މިހާރުގެ ސަރުކާރުންވެސް މިވިސްނުން ކުރިއަށް ނެރެ ކުރީގެ ސަރުކާރުން އެތާނގައި ކުރި ބޭކާރު ޚަރަދުގެ ބަދަލުގައި އެތައްގުނައެއްގެ މަންފާއެއް ވާނެކަން ގައިމެވެ. ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތަށް ހިސާބެއްގެ ލުޔެއްވެސް ލިބިގެންދަނެކަން ގައިމެވެ.

ސިޔާސީ ޚިޔާލު ތަފާތު ވުމާއި ޒާތީ ތައައްސަބު ދޫކޮށްލުމަށްފަހު އަޅުގަޑުމެންގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ބޮލަށް މިވިސްނުން ވަދެ މިދެންނެވި ގޮތަށް ދުނިޔޭގެ ޓުވަރިޒަމަށް އެތަން ހުޅުވާލުމަށް ވަކާލާތުކޮށް ސަރުކާރާއި މަޖިލިސް ގުޅިގެން އެފަދަ މާލީ ދޮރެއް ހުޅުވާލަ ދިނުމަކީ ރައްޔިތުން ޝުކުރުވެރިކަމާއެކު ބަލައިގަނާނެ ކަމެއްކަން ޔަގީނެވެ. އޭރުން މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށްވެސް އަދި ސަރުކާރަށްވެސް ގަމުމުގެ މުއްސަނދިކަމަށް އިތުރު މަސައްކަތެއް ކޮށްދެވުނީއެވެ. އެފަރާތްތަކާ ހަވާލުވެފައިވާ ވާޖިބްތަކުގެ ކާމިޔާބަށް އިތުރު ފުރިހަމަކަމެއް ގެނެސް ދެވުނީއެވެ. ކުރީގެ ސަރުކާރުން ބޭކާރު ޚަރަދު ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ 'ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު ތީމުގެ' މިސަރުކާރުގެ ދައުރުގައި، ދައުލަތައް ފައިދާކުރަނިވި ތަނެއްގެ ގޮތުގައި 'މޯލްޑިވްސް ޕްރެޒިޑެންޓަލް ސުއިޓް' ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރެވުނީއެވެ.

Monday, January 26, 2009

ހިޔާވަހިކަން ލިބެންވީ ތަނަވަސް ކަންނެތް މީހުންނަކަށް ނޫން

މިއީ 03 ޖޫން 2005 ވަނަ އަހަރުގެ ފިޔެސް މަޖައްލާ އަށް އަޅުގަނޑު ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.

ހިޔާވަހިކަން ލިބެންވީ ތަނަވަސް ކަންނެތް މީހުންނަކަށް ނޫން

ބައެއް މީހުންނަށް ހީކުރެވޭގޮތުގައި ސަރުކާރުން މާލޭގެ އެކިހިސާބުތަކާއި ހުޅުމާލޭގައި އަޅުއްވާދެއްވާ ފްލެޓް ލިބިމުގައި އިސްކަންދެއްވަނީ ތަނަވަސްކަންނެތް މީހުންނަށެވެ. އަދި ހުޅުމާލެއިން ފްލެޓާއި ބިން ދޫކުރުމުގައިވެސް އެންމެ އިސްކަމެއް ދީފައިވަނީ އެފަދަ ތަނަވަސްކަންނެތް މީހުންނަށް ކަމަށް ހީކުރެވެއެވެ. ހަގީގަތަކީ އެއީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ.

ފަސޭހަކަމާއެކު ބޯހިޔާވަހިވާނެ ގޮތެއް ކޮންމެމީހަކަށްވެސް ލިބިފައި އޮތުމަކީ އެންމެ މުހިއްމު އަސާސީ ހައްގެވެ. އަސާސީ އެހެން ޙިދުމަތްތަކުގެ ފައިދާ ލިބިގަނެވޭނީ އަދި ހޯދޭނީވެސް "ތަނަވަސްކަން ނެތް" މީހުންނަށާއި "ތަނަވަސްކަން ހުރި މީހުންނަށް" ވެސް ހިޔާވަހިކަން ހަމަހަމަ ގޮތެއްގައި ލިބިގެންނެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ ކޮންމެ ހައްގެއް ވާނީ ވަކިބައެއްގެ ޙައްގަކަށެވެ. އަސާސީ ހައްގަކަށް ނޫނެވެ.


"މާލޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި 'ތަނަވަސް ކަންނެތް މީހުންނަށް' ފްލެޓްތައް ލިބުނުފަދައިން ހުޅުމާލެއިން ފްލެޓާއި ބިން ދޫކުރަންވަނީވެސް އެފަދަ 'ތަނަވަސް ކަންނެތް މީހުންނަށް'. އޭރުން ފައިސާ ނުދެއްކިގެން އުޅޭކަށް ނުޖެހޭނެ. މިފަދަ އަގުބޮޑެތި ތަންތާނގާ އުޅޭނީވެސް އެކަހަލަ 'ތަނަވަސް ކަންނެތް މީހުން'. އެކަމަކު ވާންވީ އެހެންނެއް ނޫން. ފުރަތަމަ އިސްކަންދޭންވީ ނިކަމެތިންނަށް. އަތްމަތި ތަނަވަސް ނޫން މީހުންނަށް. އެމީހުންގެ ފެންވަރުން ކުލި ކަނޑައަޅަންވީ. މިހާރު އާދައިގެ މީހަކަށް ލިބޭ މުސާރައަށް ބަލާފައި ދިރިއުޅުމުގެ ޢާއްމު ޚަރަދުވެސް ހިނގާނެ ވަރު ބާލަފަ ކަނޑައަޅަން ޖެހޭނީ." މާލީގޮތުން އަތްމަތި ދަތި ގެދޮރުގެ ތަނަވަސްކަމެއް ލިބިފައި ނުވާ މީހަކު ބުނެޏެވެ.

ތޮއްޖެހެމުންދާ މާލޭގެ އެންމެބޮޑު އެއްމަސަލައަކީ މަލޭގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންގެ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައެވެ. ކުދިކުދި ގޮޅިތަކުގައި ތިބެންޖެހުމުގެ ސަބަބުން ޖެހޭ ތަފާތު ބަލިތަކުގެ އިތުރުން އެކިއެކި ފަރުދުންގެ މެދުގައި ޖެހެމުންދާ ހައްލުކުރަން ދަތި އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތައްވެސް ދަނީ ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުންނެވެ. އެކަށީގެންވާ އާމްދަނީއެއް ނުލިބުނުކަމުގައި ވިއަސް ކޮންމެ މީހަކުވެސް ބޭނުންވަނީ އެމީހެއްގެ އާއިލާގޮވައިގެން ވަކި ދިރިއުޅުމެއް އުޅޭށެވެ. ސިއްޙީ އަދި އިޖުތިމާއީ ސަލާމަތައްޓަކައެވެ. އާއިލީ ހަމަޖެހުމަށް ޓަކައެވެ. އަމިއްލަ ވަންތަ ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށެވެ. ދަރިންގެ މުސްތަގުބަލް އުޖާލާ ކުރުމުގެ މަގްސަދުގައެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ޙައްލަކީ ސަރުކާރުން މާލޭގެ އެކިތަންތާ އަޅުއްވާދެއްވާފައިވާ ފްލެޓްކަމަށް ނުވަތަ ހުޅުމާލޭން ބިންކޮޅެއް ނުވަތަ ފްލެޓެއް ގަތުން ކަމަށް ކޮންމެ މީހަކުވެސް ގަބޫލު ކުރެއެވެ.

ތަންކޮޅެއް މިނިވަން ދިރިއުޅުމަކަށް ދެވުނު ކަމުގައިވިއަސް އަދި ހަމަނޭވައެއް ނުލެވެއެވެ. މާހައުލު ތަނަވަސްވެފައި އަދި އިމާރާތުގައި ލާފައިހުރި ކުލައާއި އަދި އިމާރާތުގެ ހައިބަތަށް ބަލަފައި ސަރުކާރުން ކަނޑައެޅުއްވި ކުލި ދައްކަންޖެހޭލެއް ބޮޑު ކަމުންނެވެ. ދަތި ދިރިއުޅުމަކުން މިންޖުވުމަށް ލިބުނު ފްލެޓްން އެއްކޮޓަރި ނަމަވެސް އެހެން ބަޔަކަށް ކުއްޔައް ދޫކުރަން ޖެހެއެވެ. ދުވާލު ދެ ދަޅައަށް މަސައްކަތްކޮށްގެން އާއިލާ މީހުންގެ ކެއިންބުއިމަށް ހަރަދުކޮށްފައި މަސްނިމޭއިރު އުޅޭ ތަނުގެ ކުއްޔައް އެއްޗެއް ދެއްކެން ނެތީމައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ކޮންމެ މީހަކުވެސް ފުރަތަމަ ދުވަސްކޮޅު މިގޮތައް ވެދާނެކަމަށް ހީކޮށްފައި، ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން ފައިސާ ކޮޅެއް ހޯދަފައި ކަމާބެހޭ ފަރާތައް ދައްކައެވެ. އެކަމަކު މިއީ މާގިނަ ދުވަހަކަށް ދެމިގެންދާކަމެއް ނޫނެވެ. ހައެއްކަ މަސްފަހުން ކުރިން ދެމުންއައި ކުލި ދެއްކުމަށް ތަކުރާރުކޮށް އަންގަމުންދާ މީހުން މަދެއްނޫނެވެ. އެންގުންތަކަށް އަމަލުނުކުރެވުމުން މައްސަލަ ޝަރީއަތަށް ހުށަހަޅާ ކޯޓުގެ ހުކުމަށް ތަންދޫކޮށްލާފައި ނިކުންނަންޖެހޭ މީހުން މަދެއް ނޫނެވެ.

"މިތަނަށް އައިއިރު ހީކުރީ ވަރަށް ރަނގަޅުވާނެކަމަށް. ކުލިވެސް ބަރާބަރަށް ދެއްކޭނެކަމަށް އެކަމަކު އެހެނެއްނުވި. ތަކެތި އަގުބޮޑުވުމާ ހިދުމަތުގެ އަގުބޮޑުވުމުން ލިބޭ އެއްޗަކުން ދެކޮޅު ނުޖެހެޔޭ ބުނެވޭނީ އެއީ މިތަނުގެ ކުލިވެސް މަހުންމަހަށް ބަރާބަރަކަށް ނުދެއްކޭ. އެހެންވެ ބަރާބަރަށް ކުލިދެއްކުމަށް އެކިފަހަރުމަތިން މުނިސިޕަލްޓީން އަންގަމުންދޭ. ފޯރުންތެރިކަން ނެތީމާ ވާގޮތްމީ". ތިންކޮޓަރީގެ ފްލެޓްއެއް މާލޭހިޔާއިން ކުއްޔަށް ލިބިފައިވާ މީހަކު ބުންޏެވެ. "އަހަރެމެންވެސް މާލޭން ގޯތިލިބި ފައިސާ ހުރިނަމަ ހައެއްކަ ބުރިއަށް ގެ ހިއްލާލާފައި ތިބޭނީ އެޕާރޓްމަންޓް ކުއްޔަށްދީގެން މަސައްކަތެއް ނުކޮށް އެތަނުގެ ކުލިން ފައިސާ ހޯދަލަހޯދާލާ". އެމީހާ އިތުރަށް ބުންޏެވެ.

ރާއްޖޭގެ ވަޒީފާގެ ބާޒާރުގައި އައިދާގެ މީހެއްގެ މުސާރައަށްވުރެ ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންކުރާ ކޮޓަރިއެއްގެ ކުލި ބޮޑެވެ. އަރާމެއްނެތި ކުރާ މަސައްކަތުގެ މުސާރައިން ކުރެވެނީ ކޮންމެވެސް އެއްކަމެކެވެ. ކޮޓަރި ކުލި ދައްކާފިނަމަ މަސްދުވަހުގެ ރޯދަ ހިފަންޖެހެއެވެ. ބަރާބަރަށް މަސްދުވަހު ކައިފިނަމަ ކޮޓަރި ކުލިދައްކަންޖެހެނީ ދަރަނިވެރި ވެގެންނެވެ. އަނެއްކާވެސް އިތުރުކަމެއް ބޮލުގައި އެޅުނީއެވެ. މިގޮތައް ދިމާވަމުންދަތީ އާއިލާއެއް ބަލަހައްޓާ މީހަކަށް އެހެން ކަމަކާ ވިސްނާކަށް ވަގުތެއް ނުލިބެއެވެ. އާއިލާ މީހުން ކާނެތަކެތި ހޯދުމަށްފަހު ދެންއޮތް މަހު ކޮޓަރި ކުލި ދެއްކޭނޭގޮތެއް އޮތްތޯ ބޯގާނަންޖެހެއެވެ. ނުވިތާކަށް މީހުންއަތުން ނަގާފައިވާ ދަރަނިވެސް ދައްކަންޖެހެއެވެ. އެހެންނޫނީ އަނެއްކާވެސް އަނެއް މަޅީގައި ބެދުނީއެވެ.

މާލޭގޭ ފަސްއަވަށުން ނުވަތަ ހުޅުމާލޭން އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށްޓަކައި ފުލެޓެއް ނުވަތަ ބިންކޮޅެއްގެ އިންތިޒާރުގައި ތިބި މީހުންގެ "ކިޔޫ" ހައްތާހާ ދަނީ ގިނަވަމުންނެވެ. މިކަމުގައި ގިނަ ދުވަސްތަކަކު އިންތިޒާރުކޮށްފައި ތިބި މީހުންވެސް މަދެއްނޫނެވެ. މާލޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ އުމުރުން 50 އަހަރުގެ މާލޭގެ ރައްޔިތަކު ބުނީ އޭނާގެ "ބައްޕަގެ ކުދިން ގިނަކަމާއެކު ބައްޕަގެ ގޭގައި ހުރިހާ އެންމެންނަށް ނޫޅެވޭތީވެ، އަހަރެން މީހަކާ އިންދުވަހުން ފެށިގެން އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމެއް ވަކިން އެހެންތަނެއްގައި އުޅޭނެ ދުވަހަކީ އަބަދުވެސް އަހަރެންނާ އަހަރެންގެ އަންހެނުންގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ހުވަފެން.، އެހެންނަމަވެސް މީހާކާއި އިނދެ ދޮށީ ދަރިފުޅަށް 27 އަހަރު ފުރި އޭނަ މީހަކާ އިންނަން އުޅޭއިރު އަދިވެސް އަހަރެންގެ އެ ހުވަފެން ހަގީގަތަކަށް ނުވޭ. އާއިލާ ގޮވައިގެން، ކުއްޔަށް މީހެއްގެ އަތުން ފުލެޓެއް ހިފައިގެން އުޅެވޭހާ ތަނަވަސްކަމެއް އަދިވެސް މިކުރާ މަސައްކަތަކުން ނުލިބޭ. އަދިވެސް އުޅެމުން މިގެންދަނީ ހަމަ އެ އާއިލާއާއި އެކު މުސްކުޅި ގޭގައި ފިތިބާރުވެގެން. އެކަމަކު އަހަރެންގެ ހުވަފެން 27 އަހަރަށް ފަހުވެސް ހަގީގަތަކަށް ވާނޭކަމުގެ އިންތިޒާރުގައި އަދިވެސް މިހިރީ. އުއްމީދު ކަނޑާލާކަށް ނުވާނެތާ".

ހިޔާވަހިކަން ނެތް މީހުންނަށް ސަރުކާރުން އަޅުއްވާ ދެއްވަމުން ގެންދަވާ ފްލެޓް ނުވަތަ ހުޅުމާލޭން ބިން ހޯދުމަށް ޝަރުތުކުރެވޭ މީހުންގެ ތެރޭގައި މާލޭން ނުވަތަ ރާއްޖޭގެ އެހެންވެސް ރަށަކުން 600 އަކަފޫޓް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ބޮޑު ގޯއްޗެއް ލިބިފައިވާ މީހަކަށް ކުރިމައްޗެއް ނުލެވެއެވެ. 600 އަކަފޫޓަށްވުރެ ކުޑަބިމެއް އޮތްމީހަކު ފޯމް ހުށަހަޅައިގެން ހަމަޖެހިފައިވާ ގޮތަށް ޕޮއިންޓްލިބިގެން ފްލެޓް ލިބިއްޖެނަމަ އެމީހަކަށް ލިބިފައިވާ ބިންކޮޅު ދޫކޮށްލަން ޖެހެއެވެ. ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އެހެން ފަރާތަކަށް ދީ ރަޖިސްޓްރީކޮށްދޭން ޖެހެއެވެ. އޮތް އަމިއްލަ ބިންކޮޅުވެސް ގެއްލި މަޖުބޫރުވެގެން މަހުކުއްޔަށް ހިޖުރަކުރަން ޖެހެއެވެ. މިހެން ކަންތައްވެފައި އޮއްވައި، ހާލަތު ނިޔާ ކުރާގޮތުން ފްލެޓް ކުއްޔަށް ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާ ނުދައްކައިގެން ކޯޓުން ނިކުތުމަށް އަމުރުކުރެއެވެ. ހަދާނެ އެހެން ގޮތެއް ނެތެވެ. އަދި "ކޮޓަރި" ކުލި ނުވަތަ ކުލީގެ ބައެއްވިއަސް މައާފްކޮށްދެވޭކަށް ނޯވެއެވެ. އެފަދަ މާފެއް އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ދެއްވައިފިނަމަ ދެން އެހެން އަނެއްބަޔަކަށްވެސް ހަދާދޭން ޖެހޭނެތީއެވެ. ފްލެޓްފަދަ ތަންތަންވެސް އިމާރާތްކޮށް ހަދަނީ "ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ" ފައިސާއިން ކަމަށް ވާތީއެވެ. ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ޙައްގަކަށް ބޭއިންސާފު ނުކުރެވޭނޭތީއެވެ. ކަންއޮންނަން ވާނީވެސް އެހެންނެވެ. ހެދިފައި އޮތް ގާނޫނު ތަކަށާއި ގަވާޢިދުތަކަށް އަހަރެމެން ތަބާނުވާނަމަ ކަނޑައެޅިފައި އޮންނަ އަދަބު ދެވެންވާނެއެވެ. ހުކުމް ތަންފީޒުކުރުމުގައި ވަކިމީހަކަށް ވަކިގޮތެއް އޮވެގެން ނުވާނެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އުޅޭތަން ދޫކޮށްލަފާއި އަތުގައި ފައިސާ ނެތްއިރު ނުކުމެގެން ދާނެތަނެއް ނެތެވެ. އެއް އަސްކަނި ދަށުން އަނެއް އަސްކަނި ދަށުން ދުވަންޖެހުނީއެވެ. އާއިލާ ވިއްސި ވިހާލިވީއެވެ. އުމުރުގެ ހުރިހާ ދުވަހަކު ކުރިހާ މަސައްކަތަކާއި ދިރިއުޅުން ގެއްލުނީއެވެ.

ފަސޭހަކަމާއެކު ބޯހިޔާވަހިވާނެ ގޮތެއް ކޮންމެމީހަކަށްވެސް ލިބިފައި އޮތުމަކީ އެންމެ މުހިއްމު އަސާސީ ހައްގެވެ. އަސާސީ އެހެން ޙިދުމަތްތަކުގެ ފައިދާ ލިބިގަނެވޭނީ އަދި ހޯދޭނީވެސް "ތަނަވަސްކަން ނެތް" މީހުންނަށާއި "ތަނަވަސްކަން ހުރި މީހުންނަށް" ވެސް ހިޔާވަހިކަން ހަމަހަމަ ގޮތެއްގައި ލިބިގެންނެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ ކޮންމެ ހައްގެއް ވާނީ ވަކިބައެއްގެ ޙައްގަކަށެވެ. އަސާސީ ހައްގަކަށް ނޫނެވެ.